اصول و مبانی رنگ شناسی
دوشنبه, ۵ آذر ۱۳۹۷، ۱۱:۰۰ ب.ظ
تاثیر رنگ در زندگی انسان به قدری است که حتی تصور زندگی بدون رنگ ناممکن است. رنگ پدیده و موهبت شگفت انگیز و شکوهمند هستی است و به زندگی انسان احساس و اشتیاق می بخشد .
مقدمه:
دنیای پیرامون ما از دو عنصر فرم (شکل) و رنگ تشکیل شده است .
تاثیر رنگ در زندگی انسان به قدری است که حتی تصور زندگی بدون رنگ ناممکن است. رنگ پدیده و موهبت شگفت انگیز و شکوهمند هستی است و به زندگی انسان احساس و اشتیاق می بخشد .
رنگ به فرم کمال می بخشد و به آن جان می دهد. فیزیکدانی بنام یونگ رنگ های موجود در نور را با هم ترکیب کرد و به نور سفید رسید. یونگ پی برد با ترکیب سه رنگ: آبی – قرمز – سبز نیز می توان به رنگ سفید رسید. به این نوع ترکیب، ترکیب افزایشی (ترکیب روشن تر) می گویند.
از سوی دیگر با ترکیب این سه رنگ به صورت دو به دو سه رنگ دیگر نیز به دست می آید که عبارتند از : قرمز (ماژنتا) آبی (سایان) و زرد. یونگ مشخص کرد که رنگ های اصلی یا رنگ های اولیه طیف و نیز رنگ های درجه دوم یا ثانویه چه رنگ هایی هستند.
هر جا، نور وجود دارد رنگ نیز هم هست .و با وجود نور است که رنگ نمود پیدا می کند. و می تواند حضور داشته باشد. از این رو باید گفت که: رنگ همان نور و نور نیز همان رنگ است .تمامی اشیا این خاصیت را دارند که وقتی در برابر نور قرار می گیرند، بخشی یا تمامی آن را منعکس می کند. این پدیدار سبب پیدایش رنگ اجسام می شود.
دسته بندی رنگ ها:
هنرمندان، رنگ شناسان و پژوهشگران عموماً رنگ ها را به شیوه های مختلفی دسته بندی کرده اند. من ابتدا بر اساس چرخه دوازده رنگ پیشنهادی اتین که از همه دسته بندی ها مشهورتر و دارای اعتبار بیشتری است، آغاز می کنم و توضیحاتی پیرامون روابط رنگ ها می دهیم.
۱-رنگ های درجه اول یا اصلی:
منظور از رنگ های اصلی، رنگ هایی است که معمولاً از ترکیب هیچ کدام از رنگ های دیگر حاصل نمی شوند، بلکه سایر رنگ ها از ترکیب آنها با یکدیگر به وجود می آیند. رنگ های اصلی
🌕زرد،
🔴قرمز و
🔵آبی
در صورتی که در خالص ترین حالت خود باشند، و هیچ گرایشی به رنگ های دیگر در آن ها دیده نشود، وقتی با یکدیگر مخلوط شوند، خاکستری بسیار تیره ای را به وجود می آورند. به این نوع ترکیب رنگ، ترکیب کاهشی (ترکیب تیره تر) می گویند.
نکته« اکثر رنگ هایی که در بازار هستند، اصلی نیستند، منظورم، زرد اصلی، قرمز اصلی و آبی اصلی است و اکثرا مقداری ناخالصی دارند، به صورت عامیانه خدمت تون عرض کنم که زرد اصلی پررنگ ترین زردی است که در جعبه مداد رنگی میبینید، رنگ خورشید، قرمز اصلی شبیه آلبالویی است، و آبی اصلی شبیه آبی کاربنی است»
دقت کنید، سه رنگ اصلی مواد (آبی،قرمز،زرد) هستند ⬅️ ترکیب کاهشی دارند،
در حالی که سه رنگ اصلی نور (آبی، قرمز،سبز) هستند که ⬅️ ترکیب افزایشی دارند.
۲-رنگ های درجه دوم:
هر رنگ درجه دوم معمولاً از مخلوط کردن دو رنگ اصلی ساخته می شود.
سبز= زرد + آبی
بنفش = قرمز + آبی
نارنجی = زرد + قرمز
۳- رنگ های درجه سوم:
این رنگ ها از مخلوط کردن رنگ های اصلی با رنگ های درجه دوم ساخته می شوند. رنگ های درجه سوم عبارتند از :
زرد نارنجی،
قرمز نارنجی،
قرمز بنفش،
بنفش آبی،
سبز آبی،
سبز زرد.
به این ترتیب با اضافه کردن این شش رنگ به سه رنگ اصلی و سه رنگ درجه دوم ، چرخه دوازده تایی رنگ ها کامل خواهد شد.
یک نکته که توجه ب آن حائز اهمیت است اینکه:
رنگ سبز، از ترکیب 🔹آبی و🔸زرد تشکیل می شود اگر میزان آبی نسبت به زرد بیشتر باشد، می شود 🔹سبز آبی و اگر میزان زرد نسبت به آبی بیشتر باشد، می شود 🔸سبز زرد.
و بنفش قرمز ،یعنی بنفشی که قرمزش بر آبی غلبه دارد و ....
و یا زرد نارنجی، یعنی مقدار زرد در نارنجی از قرمزش بیشتر است.
رنگ های مکمل:
رنگ‌های مکمل مقابل یکدیگرند. این رنگ‌ها که در چرخه رنگ در برابر یکدیگر قرار دارند، و در کنار هم تعادل ایجاد می کنند. این رنگ‌ها از یک خانواده نمی باشند و بیشترین تفاوت را با هم دارند.
هنگامی که رنگ‌های مکمل را با هم ترکیب می کنیم ، رنگ خاکستری به وجود می آید. چشم انسان بعد از دیدن یک رنگ ، نیاز دارد تا رنگ تکمیل کننده آن را هم ببیند.
نارنجی و آبی، قرمز و سبز، بنفش و زرد ،رنگ‌های مکمل هستند.
هر یک از رنگ های درجه دوم مکمل یکی از رنگ های اصلی است. به همین دلیل به رنگ های درجه دوم، رنگ های مکمل نیز گفته می شود. به عنوان مثال رنگ زرد، یک رنگ اصلی است، مکمل آن از ترکیب دو رنگ اصلی دیگر، یعنی آبی و قرمز تشکیل می شود، بنابراین مکمل رنگ زرد، رنگ بنفش است.و همین‌طور در مورد رنگ قرمز و آبی، مکمل آن ها از ترکیب دو رنگ اصلی دیگر تشکیل می شود.
شکل و رنگ:
سه شکل اصلی که پایه و اساس سایر شکل ها را ایجاد می کنند، عبارتند از: 🅰 مربع⚠️ مثلث و 🔵 دایره.
مربع به عنوان نماد ماده محسوب می شود که دارای وزن و استحکام است. در نماد شناسی رنگ، شکل مربع با رنگ قرمز که آن نیز نمادی از مادیت، صراحت و سنگینی است مطابقت می کند.
⚠️ مثلث حالتی تهاجمی، برنده و صریح دارد. مثلث نمادی از تفکر و روشنایی است و به سرعت دگرگون می شود. رنگی که از نظر نماد شناسی با خصوصیات مثلث متناسب است و شخصیت آن را به کمال نشان می دهد، رنگ زرد است.
🔵 دایره نمایشگر حرکتی نامتناهی و جاودانه است و احساسی از آرامش ایجاد می کند. این شکل نشانه ای است از گنبد مینایی آسمان و نمادی است از روان و جنبه های روحانی که عمق تفکر و پایداری را نشان می دهد. از میان رنگ ها آبی روشن با ویژگی های معنوی دایره متناسب است.
